Trappistenbier en de Trappisten klooster brouwerijen

In dit artikel lees je waarom Klooster Nieuw Sion geen Trappistenklooster meer is en waarom bier gebrouwen in Brouwerij Nieuw Sion geen Trappistenbier genoemd mag worden. Toch worden de Sion Kloosterbieren gebrouwen in de traditie van de Trappisten en vertonen de bieren sterke gelijkenis met bestaande Trappistenbieren en dat is niet geheel zonder reden.

Boek een bierproeverij in voormalige Trappisten Abdij Sion
bij Brouwerij Nieuw Sion!

Meer info       Of Boek Direct

Inhousdopgave

1. Kenmerken van Trappistenbier
2. De smaak van Trappistenbier
3. De beschermde naam van Trappistenbier
4. La Trappe de orde
5. La Trappe het bier
6. La Trappe de brouwerij

Trappistenbier

Kenmerken van trappistenbieren

Er zijn meerdere kenmerken die trappistenbieren onderscheiden, buiten hun smaakeigenschappen. Deze omvatten zowel het brouwproces als de richtlijnen waaraan moet worden voldaan om het officiële 'Authentic Trappist Product'-label te verkrijgen. Hier zijn enkele van deze kenmerken:

Productie binnen de Kloostermuren

• Brouwerijlocatie: Trappistenbieren moeten worden gebrouwen binnen de muren of in de nabijheid van een trappistenklooster.
• Monnikenbetrokkenheid: De brouwerij moet worden geleid of overzien door monniken van de kloostergemeenschap. De productie hoeft niet per se door de monniken zelf te worden uitgevoerd, maar zij moeten wel betrokken zijn bij het beheer en de besluitvorming van de brouwerij.

Traditionele Brouwmethode

• Natuurlijke Ingrediënten: Trappistenbieren worden meestal gebrouwen met traditionele en natuurlijke ingrediënten, zonder toevoegingen of kunstmatige smaakstoffen.
• Secundaire Gisting: Veel trappistenbieren ondergaan een secundaire gisting op de fles, wat bijdraagt aan hun complexiteit en houdbaarheid.
• Ongefilterd en Ongepasteuriseerd: Ze zijn vaak ongefilterd en ongepasteuriseerd om de volle smaak en complexiteit van het bier te behouden.

Commerciële Richtlijnen

• Niet-Winstoogmerk: De brouwerij moet primair opereren met het doel de kloostergemeenschap en haar liefdadigheidsprojecten te ondersteunen, niet met als doel winst te maken.
• Kwaliteit en Authenticiteit: Er moet een sterke nadruk liggen op het handhaven van hoge kwaliteitsnormen en het behoud van de authenticiteit van het product.

Verpakking en Labeling:

• 

  Authentic Trappist Product-Label: Bieren die aan deze criteria voldoen, mogen het "Authentic Trappist Product"-label dragen, wat aangeeft dat ze voldoen aan de strikte normen die door de Internationale Vereniging Trappist zijn vastgesteld.
• Duidelijke Informatie: De etiketten moeten duidelijke informatie bevatten over het bier, inclusief het alcoholpercentage en andere relevante details.

Gemeenschap en Gastvrijheid

• Community Engagement: Trappistenkloosters en brouwerijen staan bekend om hun betrokkenheid bij de lokale gemeenschap en hun inspanningen om gastvrijheid en welwillendheid te bevorderen.
• Duurzaamheid: Veel trappistenbrouwerijen leggen ook een nadruk op duurzaamheid, met inspanningen om milieuvriendelijke productiemethoden te gebruiken en de impact op de omgeving te minimaliseren.

De smaak van een goede Trappistenbier

Trappistenbieren hebben vaak een aantal kenmerkende smaakeigenschappen, hoewel er tussen de verschillende trappistenbrouwerijen aanzienlijke variatie kan zijn. Hier zijn een paar smaakkarakteristieken die je vaak in trappistenbieren kunt vinden:

Complex en Gelaagd

Trappistenbieren staan bekend om hun complexe, gelaagde smaken. Deze complexiteit is vaak het resultaat van traditionele brouwmethoden, inclusief het gebruik van gistsoorten die zorgen voor diepte en nuance in de smaak van het bier.

Rijk Moutprofiel

Veel trappistenbieren hebben een rijk moutprofiel, wat bijdraagt aan een volle, afgeronde smaak. Dit komt vaak tot uiting in tonen van karamel, toffee en soms chocolade-achtige smaken.

Fruitige Esters

Trappistenbieren hebben vaak een prominente fruitige esterproductie, wat resulteert in smaken en aroma's die kunnen variëren van banaan tot donker fruit, zoals pruimen en vijgen. Deze fruitige noten worden vaak gecomplementeerd door een vleugje kruidigheid.

Kruidige Tonen

Veel trappistenbieren bevatten kruidige tonen, die kunnen variëren van peperig tot kruidnagel-achtig, afhankelijk van het specifieke bier. Deze kruidige tonen zijn vaak het resultaat van zowel de gebruikte gist als de keuze van hop en mout.

Alcoholwarmte

Omdat veel trappistenbieren een hoger alcoholpercentage hebben (vaak boven de 7%), is er vaak een aangename alcoholwarmte te bespeuren die de complexiteit en rijkheid van het bier verhoogt.

Goede Doordrinkbaarheid

Ondanks hun vaak hogere alcoholpercentage en complexe smaakprofiel, hebben trappistenbieren vaak een goede doordrinkbaarheid, met een gebalanceerde smaak die uitnodigt tot een volgende slok.

Het is belangrijk te onthouden dat er een breed scala aan trappistenbieren is, elk met zijn eigen unieke smaakprofiel. Het proeven van verschillende trappistenbieren kan je helpen de rijke diversiteit en complexiteit van deze bierstijl te waarderen.

Trappisten en hun Beschermde Brouwerijtraditie

Als je onlangs hebt genoten van een glas schuimend, rijk, ambachtelijk gebrouwen bier van de Sion Kloosterbrouwerij, vraag je je misschien af waarom het geen 'Trappistenbier' mag worden genoemd, ondanks de rijke geschiedenis van het klooster als een vroeger Trappistenklooster. Het antwoord ligt in de strikte regels die de term "Trappist" beschermen als een aanduiding van authenticiteit en kwaliteit. Laten we dit complexe, maar fascinerende onderwerp eens nader onderzoeken.

De Regels van de Trappistenorde

De Trappistenorde, formeel bekend als de Cisterciënzers van de Strikte Observantie, hanteert strenge regels voor het gebruik van hun naam in verband met producten, zoals bier. Ten eerste moet het product daadwerkelijk worden geproduceerd binnen de muren van een Trappistenklooster. Ten tweede moet de productie plaatsvinden onder het toezicht en de verantwoordelijkheid van de monastieke gemeenschap die daar woont. Ten derde moeten de opbrengsten van de verkoop worden gebruikt om in het levensonderhoud van de monniken te voorzien, en om het klooster en zijn goede werken te ondersteunen.

Het Authentic Trappist Product Logo

Bieren die voldoen aan deze strikte criteria worden beloond met het recht om het "Authentic Trappist Product" logo te voeren, een teken van authenticiteit en kwaliteit die hoog wordt gehouden in de wereld van ambachtelijk bier. Dit logo garandeert niet alleen dat het bier is gebrouwen volgens monastieke tradities, maar ook dat het voldoet aan de hoge kwaliteitsstandaarden die de Trappistenorde handhaaft.

Sion Kloosterbieren: Erfgoed en Innovatie

Hoewel Brouwerij Nieuw Sion zich bevindt op de grond van het voormalige Trappisten klooster Abdij Sion en in dezelfde traditie van vakmanschap en kwaliteit brouwt, voldoet het niet aan de bovenstaande criteria om hun bieren als "Trappistenbier" te etiketteren. Na de overgang van het klooster naar Nieuw Sion, wordt het niet langer bewoond door een gemeenschap van Trappistenmonniken, wat een cruciaal aspect is van de benaming.

Desondanks blijven de Sion Kloosterbieren een eerbetoon aan het rijke erfgoed en de geschiedenis van de locatie. Hoewel ze misschien niet het officiële "Trappistenbier" etiket kunnen claimen, blijven ze bieren produceren die doordrenkt zijn met een geest van monastieke traditie en vakmanschap, het creëren van een brug tussen het verleden en het heden, en een toast op de toekomst.

Door een bezoek te brengen aan de Sion Kloosterbrouwerij, krijgt u niet alleen de kans om deze heerlijke bieren te proeven, maar ook om een dieper inzicht te krijgen in de rijke tradities en geschiedenis die ze vertegenwoordigen, een ervaring die even leerzaam als verfrissend is.

Over de trappisten orde

De Trappisten zijn een strengere afsplitsing van de Cisterciënzer Orde (ook bekend als de Orde van Cîteaux).

De Cisterciënzers / Orde van Cîteaux

De Cisterciënzer Orde, ook wel de Orde van Cîteaux genoemd, werd opgericht in de 11e eeuw in het Franse dorp Cîteaux. De orde was bedoeld als een hervormingsbeweging binnen het benedictijner monnikendom, met het doel terug te keren naar een strengere en meer toegewijde naleving van de Regel van Benedictus, een gids die het monastieke leven structureert rond gebed, studie, en handenarbeid. De Cisterciënzers legden de nadruk op een eenvoudig en sober leven.

De Cisterciënzer Orde werd opgericht in de 11e eeuw als een hervormingsbeweging binnen de Benedictijnse Orde. De oprichting vond plaats in Cîteaux, Frankrijk, vandaar de naam. Ook al is het gebaseerd op de Regel van Benedictus, de Cisterciënzer Orde streefde naar een strengere en meer letterlijke naleving van de Regel, met een nadruk op soberheid, eenvoud en  handenarbeid. Cisterciënzers leven een strenger leven dan hun Benedictijnse tegenhangers, met een grotere nadruk op stilte en een meer ascetische levensstijl.

La Trappe de orde

De Trappisten, formeel bekend als de Orde van de Cisterciënzers van de Strikte Observantie, zijn een hervormingsbeweging binnen de Cisterciënzer Orde, die in de 17e eeuw ontstond in de abdij van La Trappe, in Frankrijk. Deze beweging werd gekenmerkt door een nog strengere naleving van de Regel van Benedictus, met een grotere nadruk op stilte, ascese en gemeenschapsleven. De Trappisten streven naar een leven van zelfvoorziening, waarbij monniken hun levensonderhoud verdienen door middel van handarbeid en de productie van goederen zoals kaas, brood en, beroemd, bier.

De zijn dus Trappisten in essentie een subgroep van de Cisterciënzer orde, die een nog soberder en contemplatiever leven nastreven, met een sterke nadruk op gemeenschap, gebed, en handenarbeid. Beide groepen, echter, delen een gemeenschappelijk erfgoed in de benedictijnse traditie van het monastieke leven, dat streeft naar een leven gewijd aan spirituele verdieping en dienstbaarheid aan de gemeenschap, geleid door de principes uiteengezet in de Regel van Benedictus. Het Trappistenbier is een beroemd product van deze levenswijze, waarbij de verkoop van het bier helpt om de abdijen zelfvoorzienend te maken en hun liefdadigheidswerk te ondersteunen.

Armand Jean le Bouthillier de Rancé

De persoon die bekend staat als de aanjager van de afsplitsing van de Orde van de Cisterciënzers van de Strikte Observantie (ook bekend als de Trappisten) is Armand Jean le Bouthillier de Rancé.

In de 17e eeuw was de Rancé abt van de Abdij van La Grande Trappe in Frankrijk, en hij initieerde een hervorming die gericht was op een strengere naleving van de Regel van Sint-Benedictus. Onder zijn leiding hervatte de gemeenschap de oorspronkelijke praktijken van de Cisterciënzerorde, met een grotere nadruk op soberheid, stilte, en gebed, naast handenarbeid, wat uiteindelijk leidde tot de oprichting van de Orde van de Cisterciënzers van de Strikte Observantie.

De hervormingen die de Rancé implementeerde werden gekenmerkt door strenge ascese, fysieke arbeid en een terugkeer naar een meer afgezonderde, contemplatieve levensstijl. Dit markeerde een duidelijke breuk met de meer ontspannen benadering van het monastieke leven die op dat moment in sommige Cisterciënzer kloosters heerste. Het succes van de hervormingen in La Trappe leidde tot een heropleving van het monastieke leven en de uitbreiding van de Trappistenorde in andere delen van Frankrijk en uiteindelijk in andere landen.

De Rancé staat vooral bekend om zijn strenge hervormingen van het monastieke leven, waarbij hij de nadruk legde op soberheid, stilte en gebed, evenals op handenarbeid en landbouw.

Hoewel het brouwen van bier in de loop van de tijd een belangrijk onderdeel werd van de trappistische levensstijl en economie - gezien het past binnen hun ethos van handenarbeid en zelfvoorziening - de oorspronkelijke hervormingen van de Rancé waren gericht op het herstellen van een strikte naleving van de Regel van Sint-Benedictus. Dit omvatte zaken als het onderhouden van een vastenregime, waarbij het consumeren van vlees werd vermeden, en het behoud van een strikte stilte buiten de liturgische vieringen.

Het is echter goed mogelijk dat de monniken van die tijd bier brouwden als onderdeel van hun dagelijkse levensonderhoud, aangezien bier in die periode een veelvoorkomende drank was, die als veiliger werd beschouwd dan water, vanwege het kookproces dat veel ziektekiemen elimineerde. Maar specifieke verhalen of documentatie die de Rancé direct verbinden met het brouwproces of het promoten van bierproductie lijken niet beschikbaar te zijn in historische verslagen.

Het brouwen van trappistenbier zoals we dat nu kennen, ontwikkelde zich meer prominent in latere eeuwen, vooral in de 19e en 20e eeuw, toen veel trappistenabdijen brouwerijen oprichtten als een middel om inkomsten te genereren voor hun gemeenschappen en voor liefdadigheidsdoeleinden.

Benedictijnse Orde

De Cisterciënzer orde is op haar beurt weer een afsplitsing van de Benedictijnse Orde. De Benedictijnse Orde werd opgericht in de 6e eeuw door Sint Benedictus van Nursia, die de Regel van Benedictus schreef, een leidraad die het dagelijkse leven en de spirituele praktijk van monniken structureert.

Deze orde volgt de Regel van Benedictus, die een evenwicht nastreeft tussen gebed, lezing (studie), en arbeid (handenarbeid). Het motto van de Benedictijnen is "Ora et Labora" wat "Bid en Werk" betekent.

De leden leven in gemeenschappen waarbij ze een gelofte van stabiliteit afleggen, wat betekent dat ze hun hele leven in dezelfde gemeenschap doorbrengen.

Hoewel de Cisterciënzer Orde een hervormingsbeweging binnen de Benedictijnse Orde is en de Regel van Benedictus als leidraad gebruikt, hebben ze zich ontwikkeld tot een aparte orde met hun eigen kenmerken en gebruiken. Ze behouden echter een nauwe relatie en delen veel van dezelfde kernwaarden en principes gebaseerd op de Regel van Benedictus.

Zijn alle trappistenkloosters Cisterciënzer kloosters?

Alle Trappistenkloosters zijn inderdaad Cisterciënzer kloosters. De term "Trappisten" verwijst naar de Orde van de Cisterciënzers van de Strikte Observantie, een hervormingsbeweging die ontstond binnen de bredere Cisterciënzer Orde.

Deze beweging begon in de 17e eeuw in de abdij van La Trappe in Frankrijk, en was gericht op het hernieuwen van een strenger en meer ascetisch leven, in lijn met de oorspronkelijke regels en idealen van de Cisterciënzer Orde. Dit betekende onder meer een strengere naleving van de Regel van Benedictus, die de leidraad was voor het Cisterciënzer (en eerder Benedictijnse) monastieke leven, met een nadruk op stilte, gebed, en gemeenschapsleven.

Zo zijn de Trappistenkloosters voortgekomen uit en zijn nog steeds een deel van de Cisterciënzer traditie, zij het met hun eigen bijzondere nadruk op strikte observantie van de regels en voorschriften van de orde.

Is klooster Nieuw Sion ook een Trappisten klooster?

Nee, maar voordat het Nieuw Sion werd, was de Abdij Sion wel een Trappistenklooster. Abdij Sion, gelegen in Diepenveen, was een klooster van de Trappisten, formeel bekend als de Orde van de Cisterciënzers van de Strikte Observantie. Dit specifieke klooster werd opgericht in de 19e eeuw, en de monniken daar leefden volgens de strenge regels en tradities van de Trappistenorde, die een nadruk legt op contemplatie, gebed en handenarbeid.

In de loop der jaren onderging de abdij verschillende veranderingen en ontwikkelingen. In 2015 werd besloten om het klooster te verkopen vanwege het afnemende aantal monniken en de stijgende kosten. De abdij werd verkocht aan de Stichting Nieuw Sion, die het heeft getransformeerd tot een plek voor stilte, bezinning en gastvrijheid, open voor iedereen die op zoek is naar spirituele verdieping en rust.

Dus, hoewel het niet langer een actief Trappistenklooster is, draagt Nieuw Sion nog steeds de rijke geschiedenis en traditie van zijn Trappistenverleden met zich mee.

Werd er tijdens de Trappisten periode van Abdij Sion ook trappistenbier gebrouwen?

In de historische documenten en bronnen is er geen specifieke informatie dat de monniken in de Abdij Sion (voor het Nieuw Sion werd) betrokken waren bij bierbrouwerijactiviteiten. Het is bekend dat veel Trappistenkloosters zich in de loop van de tijd hebben beziggehouden met bierbrouwen, zowel als een manier om financiële inkomsten te genereren als om een kwaliteitsproduct te bieden dat past binnen hun traditie van handenarbeid en zelfvoorziening. Echter, dit lijkt niet het geval te zijn geweest met de Abdij Sion.

Na de overdracht van het klooster aan de Stichting Nieuw Sion en de transformatie van de abdij in een plek voor bezinning en gastvrijheid, is er een nieuwe traditie van bierbrouwen geïntroduceerd, met de lancering van Sion Kloosterbier. Dit nieuwe initiatief brengt het historische en spirituele erfgoed van de plek samen met de rijke traditie van monastiek bierbrouwen.

La Trappe het bier

Heb je het over de trappisten, het trappisten klooster een trappistenbrouwerij en trappistenbier dan kun je ook niet om de term La Trappe heen. Maar waar verwijst la Trappe precies naar?

De naam "La Trappe" dat letterlijk "de luik" of "het luik" betekent in het Nederlands, wordt vaak geassocieerd met de Abdij van La Grande Trappe in Soligny-la-Trappe, Frankrijk. Echter, het is niet helemaal duidelijk waarom deze naam werd gekozen voor deze locatie. Het is mogelijk dat de naam historische of geografische wortels heeft die niet volledig zijn gedocumenteerd of bewaard gebleven.

Eén van de theorieën is dat de naam kan verwijzen naar een fysieke kenmerk van het oorspronkelijke gebouw of de omliggende geografie, zoals een luik of een soortgelijke structuur. Het is ook mogelijk dat "trappe" een term is die werd gebruikt in de lokale dialect om een bepaald kenmerk van het gebied aan te duiden.

In een bredere context kan het ook symbolisch worden gezien; een "trappe" of "luik" als een toegangspunt naar een plek van rust, spiritualiteit en afzondering, kenmerken die centraal staan in de levenswijze van de trappisten.

Tegenwoordig verwijst La Trappe meestal naar één van de onderstaande drie bergippen.

1.  Abdij Koningshoeven (La Trappe Brouwerij De Koningshoeven): Dit is de plaats waar La Trappe bieren worden geproduceerd. Het is één van de bekendste Trappistenbrouwerijen ter wereld, gelegen in Berkel-Enschot, Nederland. Het is de enige Trappistenbrouwerij in Nederland en is bekend om hun brede assortiment aan hoogwaardige bieren.

2. La Trappe Bieren: De term verwijst direct naar de reeks bieren die worden geproduceerd door de Brouwerij de Koningshoeven. Ze hebben verschillende soorten bieren, waaronder La Trappe Dubbel, La Trappe Tripel, La Trappe Quadrupel, en verschillende andere variëteiten en seizoensgebonden bieren.

3. La Trappe, Frankrijk: Het kan ook verwijzen naar de originele "La Trappe" in Frankrijk, de Abdij van La Grande Trappe, waar de Trappistenorde (formeel bekend als de Cisterciënzers van de Strikte Observantie) oorspronkelijk werd gesticht. Dit klooster in Soligny-la-Trappe, Frankrijk, is de geboorteplaats van de Trappistenbeweging, een hervorming binnen de Cisterciënzerorde, die zich later verspreidde naar verschillende andere landen, waaronder Nederland.

La Trappe brouwerij

De term "La Trappe Brouwerij" verwijst specifiek naar de trappistenbrouwerij bij de Abdij Onze Lieve Vrouw van Koningshoeven in Nederland. Deze brouwerij is bekend om zijn reeks trappistenbieren die worden verkocht onder het merk "La Trappe".

Hoewel de term "La Trappe" historische wortels heeft die verband houden met de oorsprong van de trappistenorde bij de Abdij van La Grande Trappe in Frankrijk, in de context van bierbrouwen, wordt het tegenwoordig primair geassocieerd met de bieren van de Koningshoeven brouwerij in Nederland, en niet met trappistenbrouwerijen in het algemeen.

Andere trappistenbrouwerijen hebben hun eigen unieke namen en merken die los staan van "La Trappe". Bijvoorbeeld, sommige andere bekende trappistenbrouwerijen zijn Westmalle in België, Chimay in België, en Spencer in de Verenigde Staten. Elk van deze brouwerijen heeft zijn eigen merkidentiteit die los staat van "La Trappe".

La Trappe is dus de naam van het klooster in Frankrijk en dus ook een merknaam van van de Trappisten brouwerij La Trappe Koningshoeven in Nederland. Elke La Trappe is een trappistenbier maar niet alle trappistenbieren zijn ook een La Trappe.